Informacja o realizacji programów operacyjnych 2007-2013

[piechocinski]

Janusz Piechociński wiceprzewodniczący Sejmowej Komisji Infrastruktury

Informacja o realizacji programów operacyjnych w ramach perspektywy finansowej 2007-2013

1. Stan realizacji programów perspektywy 2007-2013

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia to podstawowy dokument przygotowywany przez każdy kraj członkowski UE, określający krajowe priorytety, na które będą przeznaczone unijne fundusze w okresie programowania 2007 – 2013. Przedstawia on ponadto analizę sytuacji społeczno-gospodarczej kraju i jego regionów, formułuje najważniejsze wyzwania w perspektywie kolejnych lat oraz określa cele zmierzające do osiągnięcia spójności społeczno-gospodarczej i terytorialnej z krajami i regionami Wspólnoty. NSRO zostały przygotowane przez polski rząd na podstawie wytycznych Unii Europejskiej określających główne cele polityki spójności UE. Dokument uwzględnia jednocześnie zapisy Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-2015 oraz Krajowego Programu Reform na lata 2005-2008, odpowiadającego na wyzwania zawarte w „odnowionej” Strategii Lizbońskiej. Dokument ten został formalnie zaakceptowany przez KE w dniu 7 maja 2007 r.

Cele strategiczne NSRO oraz cele horyzontalne zostaną osiągnięte za pomocą programów operacyjnych krajowych i regionalnych, realizowanych w ramach celów Konwergencja oraz Europejska Współpraca Terytorialna. W okresie programowania 2007 – 2013 Polska będzie największym beneficjentem unijnej polityki spójności. Spośród 347 mld euro przeznaczonych na ten cel, ponad 67,3 mld euro zostało przyznane Polsce (blisko 1/5 budżetu UE na politykę spójności). £ącznie z współfinansowaniem krajowym, kwota ta wynosi ok. 85,6 mld euro.

Wg stanu na koniec grudnia 2007 r. Polska, otrzymała z KE tytułem płatności zaliczkowych kwotę 1 403 950 838 EUR.

W listopadzie i grudniu 2007 r. dobiegał końca proces zatwierdzania programów operacyjnych przez Komisję Europejską. W dniu 7 grudnia 2007 r. została wydana decyzja KE zatwierdzająca największy z programów operacyjnych na lata 2007-2013, PO Infrastruktura i środowisko, będący jednocześnie największym programem współfinansowanym z funduszy unijnych w historii polityki spójności UE. W dniu 21 grudnia 2007 r. zatwierdzony został ostatni program regionalny - Regionalny Program Operacyjny Województwa świętokrzyskiego. Prowadzone są prace nad programami Celu 3 Europejska Współpraca Terytorialna (do dn. 21 grudnia 2007 r. Komisja Europejska zatwierdziła następujące programy: Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska, Program Współpracy Transgranicznej Polska – Litwa, Program Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska - Republika Słowacka, Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Polska – Saksonia, Program Europa środkowa oraz INTERREG IV C). Zatwierdzenie pozostałych programów planowane jest w I kwartale 2008 r.
Finalizowany jest również etap tworzenia systemu instytucjonalnego, co umożliwi przystąpienie w najbliższym czasie do audytu zgodności, wymaganego przepisami Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006.

Do połowy stycznia 2008 r. uruchomiono wdrażanie dwóch programów krajowych : PO Kapitał Ludzki oraz PO Pomoc Techniczna.
W ramach PO KL, wg stanu na 21 stycznia 2008 r. złożono 1 217 wniosków o dofinansowanie spełniających kryterium poprawności formalnej. Największą liczbę złożonych wniosków odnotowano w Priorytecie VIII Regionalne kadry gospodarki oraz IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach. Do końca grudnia 2007 r. podpisano 29 umów o dofinansowanie, o łącznej wartości dofinansowania UE ok. 218,3 mln zł,
co stanowi 0,6% realizacji zobowiązań na lata 2007-2013.
W przypadku PO Pomoc Techniczna nabór wniosków o dofinansowanie projektów trwa od początku listopada 2007 r. i ma charakter ciągły. Według stanu na 21 stycznia 2008 r. wpłynęły łącznie 23 wnioski o dofinansowanie oraz wydano 18 decyzji o dofinansowaniu realizacji projektu na kwotę 168,9 mln zł, co stanowi blisko 9% alokacji na lata 2007-2013.

Ponadto, pod koniec grudnia 2007 r. rozpoczęto nabór wniosków o dofinansowanie w ramach 2 działań Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa śląskiego.

2. Informacja nt. list projektów kluczowych na lata 2007-13

Listy projektów indywidualnych dla programów operacyjnych Innowacyjna Gospodarka i Infrastruktura i środowisko (z wyjątkiem sektora środowiska) zostały opublikowane w dniu 5 października 2007 r. w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski” oraz w dniu 14 listopada 2007 r. dla programu operacyjnego Infrastruktura i środowisko wraz z sektorem środowiska. W stosunku do niektórych projektów indywidualnych znajdujących się na tych listach zachodzą obawy odnośnie ich strategicznego charakteru i spójności z programem operacyjnym, ponieważ listy projektów indywidualnych były tworzone w momencie braku zaakceptowanych przez Komitety Monitorujące kryteriów wyboru projektów.

Ponadto, na listach znalazło się wiele projektów, które w swojej skali i prognozowanym oddziaływaniu na rozwój społeczno-gospodarczy budzą wątpliwość co do zasadności nadania statusu indywidualnego i z założenia powinny być realizowanie w procedurze konkursowej.
Wątpliwości budzą również kwestie finansowania projektów w związku z faktem, iż alokacja finansowa projektów umieszczonych na listach w ramach poszczególnych priorytetów w wielu przypadkach znacząco przekracza alokację finansową dostępną dla danego priorytetu oraz programu operacyjnego.

Ponadto, w przypadku wielu z projektów znajdujących się na dotychczasowych listach horyzont czasowy przewidywanej realizacji wykracza poza ramy funkcjonowania programu operacyjnego.
Powyższe kwestie mogą skutkować problemami w realizacji projektów indywidualnych na późniejszym etapie, a tym samym będą stanowiły zagrożenie dla absorpcji przez Polskę funduszy europejskich. Mając to na względzie instytucje pośredniczące zostały zobowiązane przez MRR do dokonania ponownej weryfikacji i oceny projektów indywidualnych pod kątem zgodności z doprecyzowanymi i uszeregowanymi kryteriami strategicznymi oraz możliwości ich realizacji w okresie 2007-2015.
Celem przeprowadzanej obecnie weryfikacji nie jest wprowadzanie nowych projektów, a jedynie sprawdzenie czy projekty na obowiązujących listach posiadają charakter strategiczny oraz wyeliminowanie sytuacji występowania tego samego projektu w ramach więcej niż 1 programu operacyjnego.

Harmonogram prac

Zgodnie z zaleceniem MRR instytucje pośredniczące dla PO IG, POIiś i PO RPW zobowiązane zostały do przesłania do instytucji zarządzającej w MRR - nie później niż do dnia 9 stycznia 2008 r. - propozycji list projektów indywidualnych wraz z uzasadnieniem dokonanych zmian, po zatwierdzeniu przez kierownictwo danego resortu/urzędu celem weryfikacji przez MRR.

Minister Rozwoju Regionalnego poinformował, że w terminie do dnia 31 stycznia 2008 r. zostanie dokonana weryfikacja przedstawionych przez IP propozycji przez IZ i po przeprowadzeniu konsultacji z instytucjami pośredniczącymi przygotowana zostanie przez Ministra Rozwoju Regionalnego zaktualizowana lista indywidualnych projektów kluczowych, która zostanie przesłana do publikacji w dzienniku urzędowym „Monitor Polski” w lutym br. MRR może posiłkować się wsparciem ekspertów zewnętrznych w ramach procesu weryfikacji nadesłanych przez IP propozycji.

Do dnia 21 stycznia br. wszystkie instytucje pośredniczące przekazały propozycje list indywidualnych projektów kluczowych dla PO IG, PO Iiś i PO RPW:
 09.01.2008 r. Ministerstwo Zdrowia przesłało zweryfikowaną listę projektów kluczowych w zakresie XII osi priorytetowej PO Iiś,
 09.01.2008 r. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przesłało zweryfikowaną listę projektów kluczowych w zakresie XIII osi priorytetowej PO Iiś, I, II osi priorytetowej PO IG
 09.01.2008 r. Ministerstwo środowiska przesłało zweryfikowaną listę projektów kluczowych w zakresie I, II, III osi priorytetowej PO Iiś,
 11.01.2008 r. Ministerstwo Gospodarki przesłało zweryfikowaną listę projektów kluczowych w zakresie III, IV, V osi priorytetowej PO IG; IX, X osi priorytetowej PO Iiś,
 11.01.2008 r. Ministerstwo Infrastruktury przesłało zweryfikowaną listę projektów kluczowych w zakresie VI, VII, VIII osi priorytetowej PO Iiś,
 14.01.2008 r. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przesłało zweryfikowaną listę projektów kluczowych w zakresie VII osi priorytetowej PO IG,
 14.01.2008 r., Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przesłało zweryfikowaną listę projektów kluczowych w zakresie XI osi priorytetowej PO Iiś,
 14.01.2008 r. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przesłało zweryfikowaną listę projektów kluczowych w zakresie VII osi priorytetowej PO IG.
W celu wypracowania ostatecznego kształtu list projektów indywidualnych w MRR zorganizowane zostały spotkania służące uzyskaniu szczegółowych informacji dotyczących wprowadzonych zmian oraz ewentualnych kwestii problemowych m.in.
 przesunięć pomiędzy zestawieniem podstawowym a rezerwowym,
 dostosowaniem do alokacji finansowej przewidzianej dla projektów indywidualnych w ramach danego priorytetu/działania PO,
 zgodności terminu realizacji projektów z horyzontem czasowym programów operacyjnych, ryzykiem występowania tych samych projektów bądź ich komponentów w ramach więcej niż 1 listy itd.
Prace związane z weryfikacją list indywidualnych projektów kluczowych powinny zostać zakończone do dnia 31 stycznia br. przygotowaniem przez Ministra Rozwoju

Regionalnego ostatecznej listy projektów wraz z szczegółowymi wnioskami płynącymi z tego procesu.
Szczegółowe kryteria strategiczne oceny projektów indywidualnych.

Kryteria podstawowe zgodne z Wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie jednolitego systemu zarządzania i monitoringu projektów, zgodnych z art. 28 ust. 1 Ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.
1. Strategiczny charakter projektu,
2. Kwalifikowalność projektu oraz Beneficjenta,
3. Zgodność projektu z celami SRK, NSRO, programu operacyjnego oraz strategiami wojewódzkimi i strategiami sektorowymi,
4. Skala oddziaływania projektu (regionalna w RPO, ponadregionalna i krajowa w programach krajowych),
5. Stopień wpływu projektu na osiągnięcie wskaźników SRK, NSRO oraz programu operacyjnego,
6. Dostępność środków finansowych w ramach alokacji danego priorytetu programu operacyjnego.

Zainteresowanych informacją MRR przygotowaną na posiedzenie Komisji ds. Unii Europejskiej proszę o kontakt mailowy…….

Janusz Piechociński ,wiceprzewodniczący Sejmowej Komisji Infrastruktury, poseł PSL
janusz@piechocinski.pl , WWW.piechocinski.pl